Thạc sĩ – Luật sư: Đỗ Trọng Hiền
法律硕士-律师： 杜仲贤先生
Master of Laws – Lawyers
0909164167 – 0917303340 
hienluatsu10031982@gmail.com

====

A. Thông tin chung

Trước diễn biến phức tạp của tình hình cho vay dân sự giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá nhân với tổ chức phi tín dụng, giữa tổ chức phí tín dụng với nhau hay giữa tổ chức phi tín dụng với cá nhân.

Có các trường hợp cho vay thỏa thuận bằng miệng, không ghi giấy tờ vay, không ghi lãi suất và thời hạn, ghi nội dung vay bằng những ký hiệu riêng; người cho vay thường liên quan đến hoạt động của băng nhóm nên ảnh hưởng đến tố giác của công dân, một số người vay chịu mất tiền để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của bản thân và gia đình nên không dám tố cáo và tham gia hỗ trợ hoạt động điều tra; hoạt động này thường được bảo kê nên khi có động sẽ nhanh chóng tiêu hủy, cất giấu các sổ sách, tài liệu liên quan đến cho vay.

Cũng có trường hợp một số chứng cứ được người cho vay và người vay thể hiện qua các tin nhắn ứng dụng mạng xã hội thường bị xóa tin nhắn; hoặc chỉ có bên cho vay giữ giấy vay tiền.

Hiện nay, hình thức vay, trả lãi tiền vay đa dạng, không chỉ đơn thuần là viết giấy vay nợ thông thường. Ví dụ, thực tế có hình thức cho vay được gọi là “vay tín chấp tính lãi ngày” (hay gọi là “lãi nằm”). Đây là hình thức cho vay mà người vay không cần thế chấp, không cần cầm cố đặt cược bất cứ tài sản hay giấy tờ có giá trị gì, chỉ cần viết giấy vay tiền, để lại chứng minh thư nhân dân hoặc phô tô sổ hộ khẩu; tại thời điểm vay, người vay tiền được nhận toàn bộ số tiền vay, lãi suất tính theo ngày và thỏa thuận 10 ngày thu lãi 1 lần, thông thường thời hạn vay trong 01 tháng, các đối tượng cho vay với mức lãi suất từ 3.000 đồng đến 7.000 đồng/ 1.000.000 đ/ 1 ngày tương ứng từ 109,5% đến 255,5%/ năm.
Trường hợp các khoản vay gối đầu, nghĩa là: Trường hợp khoản vay lần một chưa trả hết, đã tiếp tục vay khoản thứ hai, thứ ba… và khi trả gốc và lãi không rõ ràng; hoặc khoản vay đến hạn không trả được lãi (hoặc trả được một phần), thì người vay tiếp tục tính riêng số tiền chưa trả được đó là một lần vay khác.;

Ngược lại nhiều trường hợp người đi vay hiểu được quy định của pháp luật về vay và lãi suất vay, nên đồng ý đi vay với lãi suất cao. Nhưng sau đó, cố tình chai ì, không trả nợ gốc và lãi, thậm chí thách thức người cho vay, dẫn đến nhiều vụ án giết người giữa người cho vay và người đi vay.

B. Quy định pháp luật

1. Mức lãi suất cho vay tối đa hiện nay là bao nhiêu?

Theo Điều 463, 468 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về lãi suất trong hợp đồng vay tài sản như sau:  

“Điều 463. Hợp đồng vay tài sản

Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.”

“Điều 468. Lãi suất

1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ.”

Như vậy, lãi suất trong hợp đồng vay tài sản sẽ do 2 bên thoả thuận tuy nhiên không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, tương đương mức lãi suất không quá 1,666%/tháng. Nếu vượt quá mức này thì khi xảy ra tranh chấp phần lãi suất vượt quá không có hiệu lực pháp luật.

Ví dụ:

Ông A cho Ông B vay số tiền 200.000.000 đồng, lãi suất 5%/ tháng, tương đường với 5%x 12 tháng = 60%/ năm

Như vậy: Căn cứ vào quy định mức lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay thì với khoản 200.000.0000 đồng Ông A cho Ông B vay thì mức lãi suất tối đa là 20%*200.000.000 đồng = 40.000.000 đồng/ năm và 20%/12*200.000.000 đồng = 3.333.333 đồng/ tháng hoặc với 1.666%*200.000.000 = 3.333.333 đồng/ tháng, tương đương 3.333.333 đồng/ 40.000.000 đồng = 1.666%/ tháng.

Ông A đã cho Ông B vay vượt mức lãi suất theo pháp luật quy định

2. Cho vay nặng lãi là gì? 

Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị quyết 01/2021/NQ-HĐTP thì định nghĩa về cho vay lãi nặng như sau:

“1. “Cho vay lãi nặng” là trường hợp bên cho vay cho bên vay vay tiền với mức lãi suất gấp 05 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật Dân sự.”

Như vậy, Lãi suất tối đa tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật Dân sự là 20%/năm, tức 1.66%/tháng. Nên nếu bạn cho vay với lãi suất gấp 05 trở lên mức này thì được xem là hành vi này được xem là cho vay nặng lãi. Cụ thể mức lãi không quá 100%/năm tương đương không quá 8,33%/tháng.

Ví dụ:

Với ví dụ ở (1) trên thì Ông A cho Ông B vay 5%/ tháng gấp 03 lần mức lãi suất 1.666%/ tháng theo quy định pháp luật, chưa gấp 05 lần trở lên nên chưa rơi vào quy định về cho vay nặng lãi

3. Xử phạt hành chính hành vi cho vay với lãi suất trên 20%/năm

Trường hợp nếu mức lãi suất cá nhân cho vay là trên mức 20%/năm nhưng lại chưa đến mức 100%/năm để bị xử lý hình sự hoặc chưa thoả mãn điều kiện để xử lý hình sự thì cá nhân đó sẽ bị phạt phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng theo quy định tại Điểm đ, Khoản 4 Điều 12 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình.

“Điều 12. Vi phạm các quy định về quản lý ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự

4. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

..

1. d) Kinh doanh dịch vụ cầm đồ cho vay tiền có cầm cố tài sản nhưng lãi suất cho vay vượt quá tỷ lệ lãi suất theo quy định của Bộ luật Dân sự;

đ) Không đăng ký ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự mà cho vay tiền có cầm cố tài sản hoặc không cầm cố tài sản nhưng lãi suất cho vay vượt quá tỷ lệ lãi suất theo quy định của Bộ luật Dân sự;” 

4. Mức hình phạt đối với tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự

Mức hình phạt đối với tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự được quy định cụ thể tại Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi điểm i khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 như sau:

“Điều 201. Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự

1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội mà thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Như vậy, mức lãi suất được chấp nhận khi cá nhân cho vay là không quá 20%/năm. Tuy nhiên mức lãi suất để bị xử lý hình sự về tội cho vay nặng lại là 100%/năm tức gấp 5 lần mức lãi suất cho vay được chấp nhận theo Bộ luật dân sự.

====

Luật – Kế Toán – Kiểm toán – Thuế – Kiểm soát nội bộ – Phân tích tài chính – BHXH – Quản trị doanh nghiệp – Lao động tiền lương – Thành lập doanh nghiệp – Chữ ký điện tử – Hóa đơn điện tử – Phần mềm kế toán – Soạn thảo hợp đồng – Thiết lập hệ thống quản lý chất lượng ISO – v/v

法律-会计-审计-税务-内部控制-财务分析-社会保险-企业治理-劳动工资-企业设立-电子签字-电子发票-会计软件-会计-起草合同-建立ISO质量管理体系等。

Law – Accounting – Auditing – Taxation – Internal control – Financial analysis – Social insurance – Corporate governance – Labor and salary – Business establishment – ​​Electronic signatures – Electronic invoices – Accounting software Accounting – Drafting contracts – Setting up ISO quality management system – v/v

=======

Nhấn vào đường link để xem các điều luật khác

Thống kê đường dẫn tải văn bản/ bài viết liên quan đến Hóa đơn/ hóa đơn điện tử

Thống kê đường dẫn từng điều luật trong Luật thuế TNCNThống kê đường dẫn từng điều luật trong Luật Quản lý thuếThống kê đường dẫn tải văn bản/ bài viết liên quan Luật Quản lý thuếThống kê đường dẫn từng điều luật trong Bộ Luật hình sự

Thống kê đường dẫn từng điều luật trong Bộ Luật lao động

Thống kê đường dẫn từng điều luật trong Bộ Luật dân sự

Link các văn bản/ bài viết liên quan đến Bộ Luật dân sự

Link các văn bản/ bài viết liên quan đến Doanh nghiệp – kinh doanh – thương mại

===
CHUYÊN CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ:

– Dịch vụ tư vấn thành lập, giải thể, thay đổi thông tin doanh nghiệp
– Dịch vụ làm hồ sơ thuế ban đầu
– Dịch vụ tư vấn, lập báo cáo thuế, kế toán, kiểm toán, lao động tiền lương, BHXH
– Dịch vụ chữ ký số, thiết kế in ấn hóa đơn, hóa đơn điện tử
– Cung cấp phần mềm kế toán
– Tư vấn soạn thảo, rà soát, kiểm tra nội dung các loại hợp đồng
– Tư vấn soạn thảo các quy trình liên quan kế toán – thuế
– Phân tích tình hình tài chính
– Tư vấn, soạn thảo hệ thống quản trị lao động, tiền lương
– Tư vấn, soạn thảo quy chế hoạt động doanh nghiệp
– Tư vấn pháp luật các lĩnh vực, thực hiện các dịch vụ pháp lý, tranh tụng tại Tòa án các cấp các vụ án Hình sự, Dân sự, Hành chính, Kinh tế, Hôn nhân gia đình.

TẬN TÂM – BẢO MẬT – CHUYÊN NGHIỆP

NHẤP CHUỘT VÀO CÁC LINK BÊN DƯỚI ĐỂ ĐÊN MỤC CẦN TÌM
HOẶC ZALO 0917303340 để được hướng dẫn cập nhật

LINK NHÉ ===> TỔNG HỢP CÁC ĐƯỜNG DẪN ĐỂ TẢI VĂN BẢN PHÁP LUẬT
VÀ CÁC BÀI VIẾT THAM KHẢO